Jan Gerard Hoendervanger

In augustus 2022 verschijnt de derde druk van het standaardwerk Huisvestingsmanagement:
van strategie tot exploitatie. In dit artikel geven de auteurs een voorproefje van enkele
highlights. Een belangrijke rode draad in het boek is de breder wordende scope van het vakgebied. De huisvestingsprofessional wordt steeds meer een verbinder die, vanuit een helicopterview, met de juiste kennis en vaardigheden, verschillende invalshoeken verenigt. We lichten er voor dit artikel enkele onderwerpen… Show more

In augustus 2022 verschijnt de derde druk van het standaardwerk Huisvestingsmanagement:
van strategie tot exploitatie. In dit artikel geven de auteurs een voorproefje van enkele
highlights. Een belangrijke rode draad in het boek is de breder wordende scope van het vakgebied. De huisvestingsprofessional wordt steeds meer een verbinder die, vanuit een helicopterview, met de juiste kennis en vaardigheden, verschillende invalshoeken verenigt. We lichten er voor dit artikel enkele onderwerpen uit, die het belang van integratie van verschillende waarden, behoeften en belangen onderstrepen. Show less

Verslag van vier jaar onderzoek bij Menzis.
Een betere samenwerking, versterking van leefkracht en meer flexibiliteit. Dat moest bereikt worden met de nieuwe kantoorinrichting van zorgverzekeraar Menzis. Vanaf 2016 zijn de Menzis-kantoorpanden in Enschede, Wageningen en Groningen omgetoverd tot moderne, dynamische werkomgevingen, waarin deze thema’s centraal zijn komen te staan. Een ambitieuze exercitie, waarbij de werkomgeving direct werd gekoppeld aan strategische organisatiedoelen. Zo… Show more

Verslag van vier jaar onderzoek bij Menzis.
Een betere samenwerking, versterking van leefkracht en meer flexibiliteit. Dat moest bereikt worden met de nieuwe kantoorinrichting van zorgverzekeraar Menzis. Vanaf 2016 zijn de Menzis-kantoorpanden in Enschede, Wageningen en Groningen omgetoverd tot moderne, dynamische werkomgevingen, waarin deze thema’s centraal zijn komen te staan. Een ambitieuze exercitie, waarbij de werkomgeving direct werd gekoppeld aan strategische organisatiedoelen. Zo ambitieus, dat Menzis het belangrijk vond om te laten onderzoeken of de samenwerking, leefkracht en het werkklimaat ook daadwerkelijk verbeterden in en dankzij de nieuwe werkomgeving. De uitkomsten zijn niet alleen relevant voor Menzis, maar voor alle organisaties die hun werkomgeving doelgericht vernieuwen; vandaar deze whitepaper. Show less

The five-stage real estate evolutionary model of Michael Joroff, Marc Louagrand and Sandra Lambert dates back to more than 25 years ago. This maturity model outlines five development stages in corporate real estate management (CREM). According to these stages, CREM changes from technical to strategic, from taskmaster to business strategist, and from engineering buildings, minimising costs, standardising usage and matching market options to convening the workforce. This model can be used as a… Show more

The five-stage real estate evolutionary model of Michael Joroff, Marc Louagrand and Sandra Lambert dates back to more than 25 years ago. This maturity model outlines five development stages in corporate real estate management (CREM). According to these stages, CREM changes from technical to strategic, from taskmaster to business strategist, and from engineering buildings, minimising costs, standardising usage and matching market options to convening the workforce. This model can be used as a framework against which professionals can share and evaluate their experiences and discuss their dilemmas in CREM and workplace management. Considering the developments in the last two decades, a sixth stage has been added to this model, which defines the role of a ‘business & user strategist’ as someone who creates work environments that support work practices and enables or enhances behavioural change, in alignment with both corporate goals and employee needs and preferences. To be able to fulfil the role of business & user strategist, psychological aspects of the interactions between people and their work environment need to be taken into account. Show less

Overal ter wereld werken steeds meer mensen in een flexkantoor, met een mix van verschillende werk- en overlegplekken voor verschillende werkzaamheden. De opmars zet zich naar verwachting in versterkte vorm voort na de coronatijd. Of je dit moet vrezen of toejuichen, hangt af van je werk, je psychologische behoeften en je gedragspatronen. De inzichten uit dit onderzoek kunnen in de praktijk worden gebruikt om de werkomgeving beter af te stemmen op de uiteenlopende behoeften binnen een… Show more

Overal ter wereld werken steeds meer mensen in een flexkantoor, met een mix van verschillende werk- en overlegplekken voor verschillende werkzaamheden. De opmars zet zich naar verwachting in versterkte vorm voort na de coronatijd. Of je dit moet vrezen of toejuichen, hangt af van je werk, je psychologische behoeften en je gedragspatronen. De inzichten uit dit onderzoek kunnen in de praktijk worden gebruikt om de werkomgeving beter af te stemmen op de uiteenlopende behoeften binnen een organisatie. De coronatijd zal de werkpatronen en -behoeften naar verwachting zodanig veranderen, dat het flexkantoorconcept daar voor meer mensen goed bij zal aansluiten. Een succesvolle implementatie van het concept - gericht op 'fit' voor alle gebruikers - vraagt om een uitgekiende mix van verschillende werk- en overlegplekken, gebaseerd op een gedegen analyse van kenmerken van de mensen, het werk en de organisatie, en met aandacht voor het stimuleren van flexibel gebruik in overeenstemming met wisselende taken en behoeften. Show less

While activity-based working is gaining popularity worldwide, research shows that workers frequently experience a misfit between the task at hand and their work setting. In the current study, experience sampling data were used to examine how perceived fit in activity-based work environments is related to user behavior (i.e., the use of work settings and setting-switching). We found that workers’ perceived fit was higher when they used closed rather than open work settings for individual… Show more

While activity-based working is gaining popularity worldwide, research shows that workers frequently experience a misfit between the task at hand and their work setting. In the current study, experience sampling data were used to examine how perceived fit in activity-based work environments is related to user behavior (i.e., the use of work settings and setting-switching). We found that workers’ perceived fit was higher when they used closed rather than open work settings for individual high-concentration work. Furthermore, more frequent setting-switching was related to higher perceived fit. Unexpectedly, however, this relation was observed only among workers low in activity-switching. These findings indicate that user behavior may indeed be relevant to creating fit in activity-based work environments. To optimize workers’ perceived fit, it seems to be particularly important to facilitate and stimulate the use of closed work settings for individual high-concentration work. Show less

De Innovatiewerkplaats Healthy Workplace werkt sinds 2017 aan een missie: de gezondheid van kantoorwerkers en hun organisaties bevorderen via hun werkomgeving. Inmiddels hebben al meer dan 50 student- onderzoekers van verschillende opleidingen hieraan bijgedragen. In onze living labs testen we allerlei bouwstenen voor een gezonde werkomgeving op effectiviteit en toepasbaarheid. Daarbij zijn we er steeds meer achter gekomen hoe belangrijk – maar ook lastig – het in de praktijk is om tot duurzame… Show more

De Innovatiewerkplaats Healthy Workplace werkt sinds 2017 aan een missie: de gezondheid van kantoorwerkers en hun organisaties bevorderen via hun werkomgeving. Inmiddels hebben al meer dan 50 student- onderzoekers van verschillende opleidingen hieraan bijgedragen. In onze living labs testen we allerlei bouwstenen voor een gezonde werkomgeving op effectiviteit en toepasbaarheid. Daarbij zijn we er steeds meer achter gekomen hoe belangrijk – maar ook lastig – het in de praktijk is om tot duurzame verandering van gedrag te komen. Gezond gedrag faciliteren is een basisvoorwaarde, maar beslist nog geen garantie voor succes. In dit artikel laten we zien hoe de werkomgeving ook kan bijdragen aan het stimuleren en aanleren van gezond gedrag. Show less

Zit-stabureaus zijn een positieve innovatie, mits er optimaal gebruik van wordt gemaakt. Maar dat gebeurt niet vanzelf, zo laat de praktijk zien. Healthy Workplace deed hier de afgelopen jaren praktijkonderzoek naar. De belangrijkste uitkomsten zijn, samen met inzichten uit andere onderzoeken, in deze whitepaper uitgewerkt tot een leidraad voor de praktijk. Na een toelichting op gezondheidseffecten van zitten en de noodzaak om de implementatie te benaderen als een gedragsverandering, wordt… Show more

Zit-stabureaus zijn een positieve innovatie, mits er optimaal gebruik van wordt gemaakt. Maar dat gebeurt niet vanzelf, zo laat de praktijk zien. Healthy Workplace deed hier de afgelopen jaren praktijkonderzoek naar. De belangrijkste uitkomsten zijn, samen met inzichten uit andere onderzoeken, in deze whitepaper uitgewerkt tot een leidraad voor de praktijk. Na een toelichting op gezondheidseffecten van zitten en de noodzaak om de implementatie te benaderen als een gedragsverandering, wordt achtereenvolgens ingegaan op het faciliteren, leren en stimuleren van optimaal gebruik van zit-sta bureaus. De whitepaper sluit af met een raamwerk voor het opstellen van een integraal implementatieplan. Show less

Activity-based work environments are widely adopted; however, research shows mixed findings regarding privacy issues, satisfaction with the work environment, and task performance. To further our understanding, two complementary studies drawing on Person-Environment fit theory were conducted: (1) A field study using experience sampling, and (2) A lab study in a virtual reality studio. The results from both studies confirm that perceived fit is a function of activity, work setting, and personal… Show more

Activity-based work environments are widely adopted; however, research shows mixed findings regarding privacy issues, satisfaction with the work environment, and task performance. To further our understanding, two complementary studies drawing on Person-Environment fit theory were conducted: (1) A field study using experience sampling, and (2) A lab study in a virtual reality studio. The results from both studies confirm that perceived fit is a function of activity, work setting, and personal need for privacy, with indirect effects on satisfaction with the work environment (Studies 1 and 2) and task performance (Study 2). Across both studies, a misfit was perceived particularly among workers high in personal need for privacy when performing high-complexity tasks in an open office work setting. Hence, we recommend that organizations facilitate and stimulate their workers to create better fits between activities, work settings, and personal characteristics. Show less

Wie wil er nou terug naar de saaie cellenkantoren uit de vorige eeuw? Moderne werkomgevingen zijn vaak een stuk inspirerender en gezelliger. Dat werkt niet alleen plezieriger, het kan ook bijdragen aan creativiteit en kennisdeling, kernkwaliteiten die succesvolle moderne organisaties met elkaar gemeen hebben. Helaas kent deze medaille een serieuze keerzijde: door de sterke nadruk op openheid en dynamiek komt het individuele concentratiewerk in het gedrang, wat leidt tot ontevredenheid en… Show more

Wie wil er nou terug naar de saaie cellenkantoren uit de vorige eeuw? Moderne werkomgevingen zijn vaak een stuk inspirerender en gezelliger. Dat werkt niet alleen plezieriger, het kan ook bijdragen aan creativiteit en kennisdeling, kernkwaliteiten die succesvolle moderne organisaties met elkaar gemeen hebben. Helaas kent deze medaille een serieuze keerzijde: door de sterke nadruk op openheid en dynamiek komt het individuele concentratiewerk in het gedrang, wat leidt tot ontevredenheid en verminderde prestaties. Concentratiewerk stelt specifieke eisen aan de werkomgeving. Thuiswerken kan soms een uitkomst bieden, maar moet niet neerkomen op een vlucht uit een kantoor dat onvoldoende op deze eisen is afgestemd. Een effectieve, mensgerichte werkomgeving ondersteunt zowel communicatie als concentratie optimaal. In deze paper gaan we na welke omgevingsfactoren en individuele factoren een rol spelen bij het faciliteren van concentratiewerk. Daarbij putten we uit wetenschappelijke literatuur en uit een eigen onderzoek gebaseerd op een vragenlijst die door 255 FM professionals werd ingevuld Show less

Satisfaction with activity-based work environments (ABW environments) often falls short of expectations, with striking differences among individual workers. A better understanding of these differences may provide clues for optimising satisfaction with ABW environments and associated organisational outcomes. The current study was designed to examine how specific psychological needs, job characteristics, and demographic variables relate to satisfaction with ABW environments. Survey data collected… Show more

Satisfaction with activity-based work environments (ABW environments) often falls short of expectations, with striking differences among individual workers. A better understanding of these differences may provide clues for optimising satisfaction with ABW environments and associated organisational outcomes. The current study was designed to examine how specific psychological needs, job characteristics, and demographic variables relate to satisfaction with ABW environments. Survey data collected at seven organizations in the Netherlands (N = 551) were examined using correlation and regression analyses. Significant correlates of satisfaction with ABW environments were found: need for relatedness (positive), need for privacy (negative), job autonomy (positive), social interaction (positive), internal mobility (positive), and age (negative). Need for privacy appeared to be a powerful predictor of individual differences in satisfaction with ABW environments. These findings underline the importance of providing work environments that allow for different work styles, in alignment with different psychological need strengths, job characteristics, and demographic variables. Improving privacy, especially for older workers and for workers high in need for privacy, seems key to optimizing satisfaction with ABW environments. Show less

Het kantoor heeft􏰁 in de afgelopen decennia een metamorfose ondergaan. Het hee􏰁ft zich ontwikkeld tot een dynamisch knooppunt van fysieke en digitale interacties. Deze ontwikkeling roept nieuwe vragen op, die aandacht van managers vereisen. In een beschouwend artikel nemen de auteurs enkele daarvan onder de loep. De eerste betreft􏰁 de afstemming tussen de fysieke en digitale werkomgeving. In hoeverre zijn virtueel werk en face-to-facewerk uitwisselbaar? De tweede vraag richt zich op de… Show more

Het kantoor heeft􏰁 in de afgelopen decennia een metamorfose ondergaan. Het hee􏰁ft zich ontwikkeld tot een dynamisch knooppunt van fysieke en digitale interacties. Deze ontwikkeling roept nieuwe vragen op, die aandacht van managers vereisen. In een beschouwend artikel nemen de auteurs enkele daarvan onder de loep. De eerste betreft􏰁 de afstemming tussen de fysieke en digitale werkomgeving. In hoeverre zijn virtueel werk en face-to-facewerk uitwisselbaar? De tweede vraag richt zich op de mogelijke spanning tussen het kantoor als ontmoetingsplek en als plek voor individueel werk. Rond beide onderwerpen is de afgelopen jaren wetenschappelijke kennis ontwikkeld. In hoeverre wordt deze kennis aangewend om de praktijk te versterken? De auteurs komen tot de slotsom dat dit nog weinig gebeurt. De huidige praktijk kent blinde vlekken die vermijdbare risico’s opleveren voor het functioneren van mensen en organisaties. Het artikel besluit dan ook met een pleidooi en aanbevelingen voor een meer ‘evidence-based’ praktijk. Show less

Hoe vertaal je de strategie van een organisatie in een huisvestingsstrategie? Hoe creëer je een duurzaam evenwicht tussen de dynamische vraag en het statische aanbod? Hoe kun je de prestaties van de huisvesting continu monitoren en optimaliseren? Hoe kun je ingrijpende huisvestingsoperaties initiëren en (bij)sturen? Hoe creëer je een huisvestingsorganisatie die berekend is op al deze taken? Huisvestingsmanagement geeft duidelijke antwoorden op bovenstaande vragen.

Er komen steeds meer kenniswerkers en hun werkpatronen zijn structureel aan het veranderen. Dit heeft grote invloed op de vraag naar huisvesting en de taakuitoefening van workplace managers. Om werkomgevingen te creëren die zowel organisatiegericht als mensgericht zijn, is behalve kennis van gebouwen en organisaties ook inzicht nodig in de wensen en het gedrag van mensen. Een nieuwe fase in de professionalisering van workplace management dient zich daarmee aan. Dit artikel geeft een overzicht… Show more

Er komen steeds meer kenniswerkers en hun werkpatronen zijn structureel aan het veranderen. Dit heeft grote invloed op de vraag naar huisvesting en de taakuitoefening van workplace managers. Om werkomgevingen te creëren die zowel organisatiegericht als mensgericht zijn, is behalve kennis van gebouwen en organisaties ook inzicht nodig in de wensen en het gedrag van mensen. Een nieuwe fase in de professionalisering van workplace management dient zich daarmee aan. Dit artikel geeft een overzicht van belangrijke trends in de vraag naar huisvesting en de impact hiervan op de rol van workplace managers. Show less

The purpose of this study was to answer two main questions: Is switching behaviour related to satisfaction with ABW environments? Which factors may explain switching behaviour? Questionnaire data provided by users of ABW environments (n  3,189) were used to carry out ANOVA and logistic regression analyses. Satisfaction ratings of the 4 per cent of the respondents who switched several times a day appeared to be significantly above average. Switching frequency was found to be positively related… Show more

The purpose of this study was to answer two main questions: Is switching behaviour related to satisfaction with ABW environments? Which factors may explain switching behaviour? Questionnaire data provided by users of ABW environments (n  3,189) were used to carry out ANOVA and logistic regression analyses. Satisfaction ratings of the 4 per cent of the respondents who switched several times a day appeared to be significantly above average. Switching frequency was found to be positively related to heterogeneity of the activity profile, share of communication work and external
mobility. These findings suggest that satisfaction with ABW environments might be enhanced by stimulating workers to switch more frequently. However, as strong objections against switching were observed and switching frequently does not seem to be compatible with all work patterns, this will presumably not work for everyone. Many workers are likely to be more satisfied if provided with an assigned (multifunctional) workstation. Show less

Het Nieuwe Werken gaat momenteel een tweede fase in. Van een periode waarin de bricks en de bytes centraal stonden in het veranderingsproces, naar een periode waarin het veranderen van behaviour leidend is. Dit gaat gepaard met meer aandacht en ruimte voor individuele verschillen en het vraagt om innovatie op het snijvlak van HRM, ICT en FM. Wat betekent dit voor facility managers?