De lancering van de BNW Index en de presentatie van het The Food Office-rapport: het waren slechts twee van de hoogtepunten van de tweede WPX 2025-dag, die verder gevuld tot de nok toe gevuld was met Debatten, Round Tables en Tender Talks.
Waar vorig jaar inzicht werd gegeven in de belangrijkste trends in de wereld van werk, zowel in cijfers als expertmatige verhalen, gaan YNNO en SWP dit jaar een stap verder, door dieper organisaties in te duiken die het anders doen. In deze tweede editie van de BNW Index krijgen lezers een kijkje in de keuken bij onder andere Rabobank, VGZ en Alliander, waarbij geen enkele vraag off limits is.
Wat leren we van de organisaties die vooroplopen, die direct anticiperen en meebewegen. Dat alles vind je terug in de BNW Index van 2025. Deelnemers kregen een voorproefje tijdens het feestelijke lanceringsmoment, waarbij het eerste exemplaar werd uitgereikt aan columnist Japke-d. Bouma.
"Op veel evenementen gaat het enkel zijdelings over 'het kantoor' omdat het niet een heel 'sexy' onderwerp is, al vind ik van wel. Het is dan ook heel fijn om hier te zijn waar iedereen wel durft te benoemen wat we allemaal nodig hebben om gelukkige medewerkers te krijgen in de Nederlandse werkomgeving. De BNW Index speelt daar een belangrijke rol in, want gelukkige medewerkers moet centraal blijven staan."
10 procent minder ziekteverzuim
Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat gerichte aanpassingen op de werkvloer een directe en positieve impact hebben op het welzijn en de productiviteit van medewerkers. Onder leiding van moderator Wietse Walinga deelden Mandy Kornet, Geert Kruijswijk, Joppe Stelloo, Esther van Vliet en Mark Steinbusch kennis over gezond binnenklimaat, gezond voedsel, het belang van ergonomie en over stressvermindering.
Een zoektocht naar welke factor het meeste bijdraagt. Of schuilt de kracht in de combinatie van al deze elementen? Tijdens het rondetafelgesprek kwam naar voren dat veiligheid belangrijk is. En Mark (ISS) geeft aan dat het om mentale veiligheid, “maar die creëer je door aandacht te geven aan fysieke veiligheid.”
De belemmeringen
Waarom komen we dan toch niet altijd tot gezonde gebouwen? Joppe (Heijmans): “De afdeling facilitair kan voor onder andere de inrichting en de producten en diensten zorgen die gezondheid positief beïnvloeden, maar moeten bij een andere afdeling aankloppen om de portemonnee te kunnen trekken.”
Dat een gezond gebouw noodzakelijk is, blijkt uit de inzichten van een onderzoek dat ook in het rapport ‘Op weg naar CO2-neutraal’ naar voren kwam. Hieruit bleek onder andere dat medewerkers graag inspraak geven in beslissingen over de verduurzaming van het kantoor, maar daar nog niet voldoende bij worden betrokken.
Integrale businesscases
Een businesscase voor een duurzame en gezonde werkomgeving wordt volgens Jan Gerard Hoendervanger steeds integraler: “Een businesscase is het antwoord op de vraag ‘Waarom gaan we dit plan uitvoeren, gelet de alternatieven, opbrengsten en risico’s?’. Je krijgt te maken met veel verschillende stakeholders en belangen.”
Hoe gaat dit dan in de praktijk en welke afwegingen maak je? Theo van der Voordt: “Parameters verschillen enorm in mate van hard of zachtheid. Het effect van het gebouw op gezondheid is bijvoorbeeld lastiger te meten. Terwijl dat duidelijker is bij flexibiliteit.” Zachte waarden kwantitatiever maken blijft een vraagstelling. Zoals een gezonde werkomgeving versus een ongezonde. “Kijk niet alleen naar wat het oplevert op economisch vlak maar ook op maatschappelijke thema’s.”
Is een circulaire businesscase een utopie? Volgens Jaap Wijnja is het geen utopie maar zelfs een must have. “We gaan naar een circulaire economie, waarbij grondstoffen en producten in de keten blijven. Het model van Brand illustreert dat verschillende lagen van een gebouw vaker worden ververst. Zoals het interieur en de installaties, ten opzichte van bijvoorbeeld de structuur en de fundering.”
In de whitepaper Integrale waardengerichte businesscases lees je meer.
Sleutel tot succes: continue dialoog
Rabobank doorliep een grootschalig tendertraject met als doel alle facilitaire soft services onder te brengen bij één partner. Dit kwam voort uit de versnipperde situatie, met onder meer 2000 contracten voor software, 80 schoonmaakpartijen en 20 cateringleveranciers.
Van bezit naar gebruik vastgoed
De vastgoedportefeuille werd teruggebracht van 400 naar 105 gebouwen. In 2025 wordt nog eens 15.000 m² afgebouwd. Deze transformatie vroeg om een partner die mee kan bewegen met veranderende eisen en schaal. De coronapandemie liet zien hoe lastig het is om met tientallen leveranciers te schakelen. Een centrale partner bleek noodzakelijk voor: uniformiteit in dienstverlening, flexibiliteit bij veranderende omstandigheden, schaalvoordelen en kostenbeheersing.
De tender startte in november 2023. Het ‘standaard’ tenderproces werd versterkt door een dialoogproces in elke fase. Gestart werd met zes partijen, waarbij er steeds twee afvielen. De dialoog bestond uit: schriftelijke ronde, na elke schriftelijke ronde live gesprekken, schouwen met inhoudelijke experts. En de aanpak leverde: betere afstemming van verwachtingen, meer wederzijds begrip, hogere kwaliteit van de voorstellen, verheldering van de cultural fit. Caroline en John geven aan dat ze deze aanpak bij toekomstige aanbestedingen opnieuw zullen inzetten – zowel bij soft als hard services. “Je wil niet alleen schone ramen, je zoekt ook een partner voor transformatie.”
Circulair ontmantelen bij aanbestedingen
Arcadis, specialist in het ontwerp van gebouwen, gebieden en industriële processen, laat deelnemers zien hoe circulair slopen – of liever gezegd circulair ontmantelen – in de praktijk werkt. Het voorbeeldproject is de ontmanteling van een jong kantoorgebouw van de Port of Amsterdam, met maximale focus op hergebruik van materialen.
Van lineair naar circulair
We bevinden ons nog grotendeels in een lineaire economie, waarin we grondstoffen gebruiken en vervolgens storten of verbranden. In een circulaire economie blijven grondstoffen zoveel mogelijk in de kringloop – door hergebruik, reparatie, refurbishen of recyclen.
Arcadis hanteert de R-ladder, met nadruk op: Refuse / Rethink, Re-use, (Pas later) Recycle. De focus ligt vooral op Re-use: het behouden van waarde door onderdelen en materialen te herstellen en hun levensduur te verlengen. Voorbeeldproject: Port of Amsterdam, stappenplan voor circulair.
Stappenplan voor circulair ontmantelen
Ambitiebepaling
Met het Ambitieweb brengt Arcadis samen met de opdrachtgever de prioriteiten in kaart. Energie en circulariteit blijken de belangrijkste thema’s, gevolgd door kennisdeling en projectmanagement.
Circulaire inventarisatie
- Analyse van constructie, schil, installaties en afbouw
- Gebruik van de Layers of Brand-methode
- In kaart brengen van materiaalstromen, losmaakbaarheid en hergebruikpotentie
- Opstellen van een BIM-model en milieuanalyse
- Identificatie van 16 materialen met hoge milieu-impact
Contractvorming en beoordeling
- Uitvraag bevat thema’s als circulariteit, energie & CO2-projectmanagement en borging
- Ontwikkeling van een scorekaart circulariteit
- Uitvoering van marktconsultatie en schouw
- Beoordeling op hergebruikspotentie, risico’s, borging en verificatie
Circulaire sloop
- Mei 2023: inpandige demontage van plafonds, wanden, verlichting
- September 2023: sloop gevel en dakconstructie
- Materialen worden opgeslagen op locatie
- Knelpunt: uitstel van herbestemming, waardoor niet alle materialen een afzetmarkt hebben
Meer zien van de WorkPlace Xperience 2025? Bekijk de aftermovie op YouTube. Blijf op de hoogte van ontwikkelingen op de LinkedIn-pagina van Smart WorkPlace.
